آتشسوزی یکی از دغدغههای جدی برای خانهها، کارگاهها، مدارس و حتی جنگلهاست. وقوع یک آتشسوزی، اگر کنترل نشود، میتواند جان انسانها، اموال و محیطزیست را به خطر بیندازد. اما نکته بسیار مهم این است که در بسیاری از موارد، آتش قابل پیشگیری است. با رعایت اصول ساده و تجهیزات استاندارد، میتوان ریسک بروز حادثه را به شکل چشمگیری کاهش داد.
در این مقاله، شما با راه های پیشگیری از آتشسوزی در خانه، ساختمانها و فضاهای عمومی آشنا خواهید شد. به شما نشان میدهم که چگونه با رعایت آییننامه پیشگیری از آتشسوزی و اجرای اقدامات پیشگیرانه آتشسوزی، میتوان از بروز فجایع جلوگیری کرد.
راه های پیشگیری از آتش سوزی در خانه
- استفاده از سیستم اعلام حریق
اولین گام برای جلوگیری از گسترش آتشسوزی، تشخیص سریع دود، حرارت یا گاز غیرعادی است. نصب دتکتورهای دود، حرارت و گاز در بخشهایی مانند آشپزخانه، پارکینگ، موتورخانه و اتاق برق، میتواند آتش را در همان ثانیههای نخست شناسایی کرده و از وقوع فاجعه جلوگیری کند.
سیستم اعلام حریق متعارف یا آدرسپذیر با اتصال به آژیرها و چراغهای هشدار، بلافاصله ساکنان را از خطر مطلع میکند تا بتوانند ساختمان را بهصورت ایمن تخلیه کرده و اقدامات لازم را انجام دهند.
اگر قصد دارید برای ساختمان خود دتکتور آتشنشانی استاندارد و مطمئن انتخاب کنید، پیشنهاد میکنیم به صفحه خرید دتکتور در سایت آکا ایمن مراجعه نمایید. در این بخش، انواع دتکتورهای دود، حرارت و گاز با تأییدیه سازمان آتشنشانی عرضه شدهاند. به یاد داشته باشید که سیستم اعلام حریق مکمل تجهیزات اطفا حریق است؛ چراکه با شناسایی زودهنگام خطر، به سیستمهای اطفا فرصت ورود به عمل را میدهد. - استفاده از سیستم اطفای حریق دستی (کپسول و جعبه آتشنشانی)
کپسول آتشنشانی از ابتداییترین و در عین حال ضروریترین تجهیزات ایمنی ساختمان است. اگر در جای مناسب نصب شود، میتواند شعلههای اولیه آتش را پیش از گسترش مهار کند.
برای عملکرد بهتر در هر طبقه یا بخش پرخطر (مثل آشپزخانه، انبار یا راهرو)، حداقل یک کپسول در مسیر عبور افراد نصب کنید و استفاده صحیح از کپسول را به همه اعضای خانواده یا کارکنان آموزش دهید.
در صورت نیاز به تهیه تجهیزات ایمن و معتبر، به صفحه خرید کپسول آتش نشانی پودر و گاز در سایت آکا ایمن مراجعه کنید. تمامی محصولات این بخش دارای استانداردهای ملی و بینالمللی بوده و برای مصارف خانگی، تجاری و صنعتی مناسب هستند.
در هر طبقه از ساختمان، وجود جعبه آتشنشانی استاندارد یکی از الزامات ایمنی است. این جعبهها معمولاً شامل قرقره، شلنگ، نازل و شیر آب فشار قوی هستند که امکان دسترسی سریع به آب در لحظات اولیه حریق را فراهم میکنند.
محل نصب جعبه آتش نشانی باید نزدیک راهپله یا مسیر خروج اضطراری باشد و درب جعبه باید بهراحتی باز شود. همچنین سلامت شلنگ، فشار آب و عملکرد نازل بهصورت دورهای بررسی شود. برای خرید مدلهای مختلف جعبه آتشنشانی، از نوع روکار تا توکار، میتوانید به صفحه خرید جعبه آتش نشانی در سایت آکا ایمن مراجعه نمایید. - استفاده از سیستم اطفای خودکار (اسپرینکلر آتشنشانی)
سیستم اسپرینکلر آتشنشانی یکی از پیشرفتهترین و مؤثرترین راهکارهای اطفای خودکار است. این سیستم متشکل از شبکهای از لولهها و نازلهایی است که به منبع آب تحت فشار متصلاند.
در زمان افزایش دمای محیط (معمولاً بالای 68 درجه سانتیگراد)، حباب شیشهای اسپرینکلر میترکد و آب با فشار بالا بهصورت پاششی روی شعلهها پخش میشود.به این ترتیب، بدون نیاز به حضور انسان، آتش در همان لحظات اولیه کنترل یا خاموش میشود.
یک ساختمان ایمن باید هم از تجهیزات اطفای خودکار (اسپرینکلر) و هم از تجهیزات اطفای دستی (کپسول و جعبه آتشنشانی) برخوردار باشد. ترکیب این دو سیستم، حداکثر ایمنی را تضمین میکند.
برای مشاهده مدلهای مختلف اسپرینکلر سقفی، دیواری و پاششی، به صفحه اسپرینکلر آتش نشانی در سایت آکا ایمن مراجعه کنید. در این بخش، علاوه بر مشخصات فنی هر مدل، راهنمای انتخاب مناسب برای پروژههای خانگی و صنعتی نیز ارائه شده است.
اصول پیشگیری از آتش سوزی در مدارس
در مدارس، آتشسوزی میتواند بهدلیل سیمکشی فرسوده، وسایل گرمایشی ناایمن یا بیاحتیاطی دانشآموزان رخ دهد. برای پیشگیری از حریق در مدارس باید:
- سیستم اعلام و اطفای حریق استاندارد نصب شود.
- خروج اضطراری و مسیرهای فرار همیشه باز و علامتگذاریشده باشند.
- کپسول آتشنشانی و جعبه آتشنشانی در هر طبقه وجود داشته باشد.
- دانشآموزان و کارکنان در مانورهای سالانه آموزش نحوه تخلیه سریع و استفاده از کپسولها را ببینند.
با اجرای این اصول ساده، میتوان ایمنی مدارس را تا حد زیادی افزایش داد.
آیین نامه پیشگیری از آتش سوزی در کارگاهها
در کارگاههای صنعتی و ساختمانی، بهدلیل وجود مواد قابل اشتعال و دستگاههای برقی، رعایت استانداردهای ایمنی حیاتی است. طبق آییننامه پیشگیری از آتشسوزی کارگاهها:
- باید در هر کارگاه سیستم اعلام حریق، کپسول و جعبه آتشنشانی فعال باشد.
- کابلکشیها باید طبق استاندارد و بازرسی دورهای انجام شود.
- نگهداری مواد قابل اشتعال باید در فضای جدا و تهویهدار صورت گیرد.
- کارگران باید آموزش کار با تجهیزات اطفا و روشهای تخلیه اضطراری را ببینند.
رعایت این مقررات نهتنها از آتشسوزی جلوگیری میکند، بلکه موجب تأیید ایمنی کارگاه توسط سازمان آتشنشانی نیز میشود.
پیشگیری از آتش سوزی جنگل
بیشتر آتشسوزیهای جنگلی بهعلت بیاحتیاطی انسانها اتفاق میافتد. برای جلوگیری از این نوع حریقها باید:
- از روشن کردن آتش در نزدیکی درختان و علفهای خشک خودداری شود.
- تهسیگار یا زباله اشتعالزا در طبیعت رها نگردد.
- مأموران منابع طبیعی، نقاط پرخطر را شناسایی و تابلوهای هشدار نصب کنند.
- مسیرهای دسترسی و آبرسانی برای نیروهای اطفا آماده باشد.
آموزش جوامع محلی درباره رفتار ایمن در طبیعت، مهمترین عامل کنترل آتشسوزی جنگلهاست.
پیشگیری از آتش سوزی ناشی از برق
یکی از علل شایع آتشسوزی ناشی از برق است:
- از سیمکشی استاندارد و رعایت ضوابط ایمنی برق استفاده کنید و از کابلها و سیمهای فرسوده پرهیز نمایید.
- از پریزهای چندراهی بیش از حد بار نگیرد و از دو شاخهها و سیمهای تقلبی اجتناب کنید.
- هنگام ترک خانه یا خواب، وسایل برقی پرمصرف را خاموش کنید.
- در صورت وجود مشکل در سیستم برق، سریعاً از تکنسین برق مجاز استفاده کنید.
- در کارگاهها یا ساختمانهایی که دستگاههای برقی زیاد دارند، سیستم حفاظت با فیوزهای مناسب و رلههای جریان نشتی (RCD) به کار گرفته شود.
با رعایت این موارد، پیشگیری از آتشسوزی ناشی از برق به شکل مؤثری انجام میشود.
پرسشهای متداول
چگونه از آتش سوزی پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از آتشسوزی باید منابع خطر مانند سیمکشی معیوب، وسایل گرمایشی ناایمن و مواد قابل اشتعال را کنترل کرد، تجهیزات ایمنی مثل دتکتور، کپسول و اسپرینکلر آتشنشانی را نصب نمود و بهطور منظم آنها را بازبینی کرد. آموزش افراد در مورد رفتار ایمن و نحوه استفاده از تجهیزات اطفا نیز نقش بسیار مهمی دارد.
چگونه از آتشسوزی ناشی از برق پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از آتشسوزی ناشی از برق، از سیمکشی قابل اعتماد و استاندارد استفاده کنید، کابلهای زهواررفته را تعویض نمایید، بیش از حد از پریزها استفاده نکنید، وسایل برقی خاموش شوند هنگام ترک منزل، و از فیوز محافظ جریان نشتی استفاده شود.
آیا دتکتور دود کافی است یا باید دتکتور گرما هم نصب کرد؟
دتکتور دود در تشخیص دود اولیه مفید است، اما در محیطهای آلوده یا گرد و غبار زیاد ممکن است دچار اختلال شود. دتکتور گرما مکمل خوبی است و در فضاهایی مانند آشپزخانه یا موتورخانه کاربرد دارد. ترکیب هر دو، کارایی را بالا میبرد.
آیا نصب اسپرینکلر در ساختمانهای کوچک هم ضروری است؟
نه همیشه اجباری نیست، ولی اگر ساختمان دارای وسعت زیاد، ترافیک انسان یا کاربرد عمومی باشد، نصب اسپرینکلر به شدت توصیه میشود، زیرا در مراحل اولیه آتش، آب را مستقیماً به شعله منتقل میکند و نقش پیشگیرانه قوی دارد.
هنگام آتش، آیا باید فوراً به سیستم اطفا اعتماد کنیم؟
خیر. ابتدا باید تخلیه امن انجام شود. اگر آتش کنترلپذیر است، سیستم اطفا وارد عمل شود؛ اما در مواردی که آتش گسترده است، اولویت با تخلیه است. همیشه امنیت انسانها مقدم بر خاموش کردن آتش است.



